Tòa Thánh Tây Ninh – ” Đất Thánh” của Đạo Cao Đài.

Chắc hẳn trong mỗi chúng ta đều nghe rất nhiều tới Phật giáo, Thiên Chúa giáo, Hồi giáo… Nhưng có lẽ sẽ ít người biết đến một tôn giáo có tuổi đời trẻ nhất ở Việt Nam – đạo Cao Đài với sự pha trộn giữa rất nhiều các tôn giáo lớn và rất phát triển về quy mô cũng như số lượng tín đồ. Nơi có sự thể hiện rõ nhất về sự tồn tại của tôn giáo này ở Việt Nam chính là đất Thánh Tây Ninh, nơi có một tòa Thánh với kiến trúc tuyệt đẹp.

Tọa lạc tại đường Phạm Hộ Pháp nằm trong khuôn viên Nội ô Tòa Thánh Tây Ninh, phường Long Hoa, thị xã Hòa Thành, Tây Ninh, Tòa Thánh còn được gọi là Đền Thánh và nằm cách thành phố Tây Ninh khoảng 5km về phía Đông Nam.

Đây là nơi thờ tự cấp trung ương của Đạo Cao Đài, được gọi là Tổ Đình. Cái tên này xuất phát từ việc Đạo Cao Đài có nguồn gốc từ đây.

Vùng đất Tây Ninh cách đây hơn 80 năm được biết đến là khu rừng rậm, beo hùm, sơn lâm ám khí, rừng thiêng nước độc. Tuy nhiên, từ khi có Đức Thượng phẩm Cao Quỳnh Cư, vùng đất này được chọn trở thành địa điểm lý tưởng cho sự khởi đầu của Đạo Cao Đài, biến nơi đây từ khu rừng rậm thành chốn linh thiêng bậc nhất. Các kinh điển chính thống có ghi chép lại Tòa Thánh được khởi tạo đầu tiên năm 1926 và khánh thành vào năm 1947. Đến nay đã gần 80 năm lịch sử.

Kích thước thực tế của Tòa Thánh dài 97,5m, rộng 22m. Long Mã Bái Sư là hình tượng tổng thể công trình kiến trúc tôn giáo này. Diện mạo của đầu Long Mã ở mặt trước của Tòa Thánh nhìn thẳng về phía Tây. Bên trên có hai lầu chuông và trống vươn cao tựa như hai cặp sừng nhọn. Ở chính giữa lầu trống và lầu chuông là tòa nhà có tầng trệt mang tên Tịnh Tâm Đài.

Tầng hai của Tòa Thánh có tên Phi Tưởng Đài giống như phần trán với 2 cánh cửa được coi như hai con mắt của Long Mã.Khu vực Cửu Trùng Đài là phần thân, tiếp nối là Hiệp Thiên Đài. Phần đuôi của Long Mã tọa lạc tại cuối Đền Thánh khu vực Bát Quái Đài. Công trình tôn giáo thiêng liêng này được xây dựng bằng bê tông cốt tre đặc trưng cho các công trình Tòa Thánh thuộc đạo Cao Đài.

Xung quanh Tòa Thánh có tổng cộng 112 cây cột tròn cống đỡ mái hiên ở hành lang. Những khung cửa sổ được trang trí bằng họa tiết hoa sen đỡ một khung hình Thiên nhãn, chính giữa có một tam giác đều bao quanh vách của Đại điện. CÓ tổng cộng 23 ô hoa sen có hình thiên nhãn. Lối vào chính qua Tịnh Tâm Điện có tất cả 6 lối vào phụ và hai bên đều có tượng Kim Mao Hầu.

Khuôn viên của nội ô Tòa Thánh rộng 1km2. Bố cục của công trình này chứa đựng những quan điểm triết lý tôn giáo hoặc huyền học. Theo kinh sách, Tòa thánh tượng trưng cho Bạch Ngọc Kinh ngự tại thế gian. Một số biểu tượng dễ nhận thấy như tượng Hộ Pháp, tượng ông Thiện…được làm rất tỉ mỉ, công phu.

Hàng rào bọc xung quanh khu vực nội ô của Tòa Thánh, có tới gần 100 công trình kiến trúc lớn nhỏ khác nhau như Tòa Thánh, các cơ quan Đạo, Bửu Tháp…liên kết với nhau. Những con đường rộng thênh thang kết nối những công trình này. Khu vực xung quanh của Tòa Thánh có 12 cổng Tam quan xây dựng theo 3 lối kiến trúc khác nhau. Cổng chính là Chánh Môn, 11 cổng còn lại được đánh số từ 1 đến 11.

Chánh môn chính là cánh cửa chính và lớn nhất trong 12 cửa ra vào nội ô Tòa Thánh. Cánh cửa này sẽ rất ít khi mở và chỉ mở vào các dịp đón tiếp các vị trí quan trọng.

Kiến trúc của cổng nổi bật với biểu tượng Lưỡng Long Tranh cổ pháp, hoa sen và được đắp nhiều phù điêu. Trên Chánh Môn có đắp chữ nổi “ĐẠI ĐẠO TAM KỲ PHỔ ĐỘ” và chữ Hán ở phía dưới. Ngoài ra, chữ “TÒA THÁNH TÂY NINH” được ghi năm 1965.

Hai bên cổng trụ có đôi câu liễn bằng chữ Hán nói lên tôn chỉ của đạo Cao Đài:

“CAO THƯỢNG CHÍ TÔN ĐẠI ĐẠO HÒA
BÌNH DÂN CHỦ MỤC
ĐÀI TIỀN SÙNG BÁI TAM KỲ CỘNG HƯỞNG
TỰ DO QUYỀN.“

Trong khu vực này có tổng cộng 18 cột trụ chia làm hai bên, được chạm khắc, trang trí hình rồng tinh xảo. Các hàng cột trụ này phân khu vực Cửu Trùng Đài thành 9 gian, mỗi gian chênh nhau 18cm. Đây chính là khu vực hành lễ của mỗi phẩm cấp tín đồ. Khi buổi lễ cúng diễn ra, các chức sắc và tín đồ mỗi người sẽ có một vị trí riêng tương ứng với hàng phẩm của mình trong Đạo Cao Đài.

Bên trên trần là tạo hình sơn vẽ hình ngôi sao, hình mây tượng trưng cho các tầng trời. Giữa mỗi ô có đắp một ô thông gió hình của sáu con rồng đánh nhau mà vẫn thường được nhắc đến với một câu kinh “Thời thừa lục long, du hành bất tức” trong bài kinh của Ngọc Hoàng Thượng Đế.

Sau 9 cấp của Cửu Trùng Đài từ phía ngoài vào có một cấp trung gian, tiếp giáp với Bát Quái Đài, được gọi là Cung Đạo. Trên nóc của Cung Đạo đúc c có mây trắng xung quanh, những tia hào quang dài xen lẫn với những tia hào quang ngắn. Hình Thiên nhãn được chạm bên trong, là một người nam tượng trưng cho nhân loại.

Bát Quái Đài là khu vực nằm ở phía cuối của Đền Thánh, là phần đuôi của Long Mã hướng thẳng về phía Đông. Bát Quái Đài có phần mái được sơn màu vàng. Khu vực này có 8 cột trụ rồng xếp thành hình Bát Quái. Ở giữa là quả Càn Khôn với đường kính 3,3m. Ở đây tượng trưng cho vũ trụ và Thiên Nhãn nằm trên sao Bắc Đẩu, xung quanh là 3072 vì sao thể hiện cho 72 quả địa cầu cùng với 3000 thế giới. Ở phía dưới thờ các vị Tam Trấn, Ngũ Chi, Tam Tông Chơn Giáo.

Nền của Bát Quái Đài gồm có 12 bậc, mỗi bậc cao 10cm cùng với 8 cạnh, sắp xếp theo hình tháp, dưới to trên nhỏ. Mười hai bậc này tượng trưng cho 12 tầng Trời. Theo giáo lý của Đạo Cao Đài thì Thượng Đế chính là Đấng Thập nhị Khai Thiên, bậc đầu tiên cao hơn mặt đất 2,4m và bậc trên cùng cách mặt đất 3,6m.

Ở mỗi Thánh Thất chỉ được phép thờ Thánh Tượng Thiên Nhãn – một bức tranh vẽ hình Thiên Nhãn. Còn riêng ở Tòa Thánh thì thay vì Thiên Nhãn sẽ là một khối cầu lớn có vẽ Thiên Nhãn được gọi là quả Càn Khôn.

Theo giáo lý của Cao Đài Đạo thì Quả Càn Khôn có hình cầu, ở tâm của Càn Khôn có đặt một ngọn đèn tên là Thái Cực, được giữ cháy xuyên sốt ngày đêm, giống như những ngọn đèn Thái Cực ở các Thánh Thất hay trên Thiên Bàn tại nhà của các tín đồ. Từ đó, chúng ta có thể thấy Quả Càn Khôn ở đây biểu thị rõ triết lý về Vũ Trụ quan.

Ghé mảnh đất Tây Ninh, bên canh việc khám phá núi Bà Đen hùng vĩ, dừng chân ở Ma Thiên Lãnh đẹp nên thơ, thưởng thức bánh tráng Trảng Bàng, bò tơ Tây Ninh,… bạn đừng quên tham quan Tòa Thánh Tây Ninh – công trình tôn giáo có kiến trúc nổi bật, đặc sắc ở đây nhé!